Obostrzenia związane z pandemią – analiza orzeczeń w związku z nałożonymi karami

W związku z nałożonymi karami, prowadzonymi postępowaniami o wykroczenie wszczęto wiele postępowań sądowych, sądowoadministracyjnych.

Wyroki zapadłe dotychczas opierały się na rozporządzeniu z dnia 19 kwietnia 2020 roku, w związku z karami nałożonymi w oparciu o obowiązujące wówczas rozporządzenie. M. in w wyroku Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26.11.2020 roku sygn. Akt. VIII SA/Wa 491/20, LEX nr 3103904 można przeczytać, iż: „Skoro zdarzenie faktyczne będące podstawą nałożenia na skarżącego obowiązku zakrywania nosa i ust. miało miejsce w trakcie obowiązywania ww. rozporządzenia z dnia 19 kwietnia 2020 r., które jak wyżej wskazano, zostało wydane z przekroczeniem delegacji ustawowej, to tym samym ten obowiązek został nałożony bez podstawy prawnej. W konsekwencji nałożenie sankcji administracyjnej (kary pieniężnej) zawartej w przepisie art. 48a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy z 2008 r. za naruszenie obowiązku zakrywania nosa i ust. (art. 46b pkt 4 ustawy), należy uznać za niezgodne z prawem. Brak było podstaw prawnych do nałożenia na skarżącego obowiązku uregulowanego w rozporządzeniu z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r. poz. 697), a w konsekwencji ukarania go za jego niewypełnienie. Ograniczenia, nakazy i zakazy zostały bowiem nałożone na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1-6 i 8-12 ustawy z 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, przy czym zgodnie z art. 46a w związku z art. 46b pkt 4 ustawy, obowiązek poddania się badaniom lekarskim oraz stosowaniu innych środków profilaktycznych i zabiegów można nałożyć jedynie na osoby chore i podejrzane o zachorowanie. Tymczasem w obowiązującym stanie prawnym uregulowanym ww. rozporządzeniem z dnia 19 kwietnia 2020 r. obowiązek zakrywania nosa i ust. ma charakter powszechny, w związku z tym wykracza poza ustawową delegację. Doszło więc do naruszenia art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, bowiem rozporządzenie wykonawcze wykraczało w tej części poza granice delegacji ustawowej, ponieważ nie może jej uzupełniać, rozbudowywać ani modyfikować. W dalszej części sąd wskazuje, iż naruszenie w rozporządzeniu wykonawczym delegacji ustawowej przesądza o wydaniu go w tej części bez podstawy ustawowej, z kolei akt administracyjny wydany na podstawie takiego rozporządzenia musi być uznany za wydany z naruszeniem prawa, w tym przypadku art. 52 ust. 1-3 Konstytucji RP. Powyższe wynika z art. 7 Konstytucji RP określającego, iż organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa a ta zasada znalazła odzwierciedlenie w art. 6 k.p.a.

Orzeczeń o podobnej treści można znaleźć kilkadziesiąt. Wszystkie uzasadniają wyrok w podobny sposób. Obecnie jednak począwszy od 29.11.2020 roku obowiązują inne przepisy. Ustawą z dnia 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U.2020.2112) zmieniono m.in. art. 46b, 48a wprowadzono nowe regulacje, o których będę pisać w kolejnym artykule. W przypadku wystąpienia zdarzeń wymagających konsultacji zapraszamy do skorzystania z pomocy prawnej. Kontakt za pośrednictwem redakcji nr tel. 539 202 931 lub e-mail: [email protected]