Zaczynamy prowadzić własną firmę – jaki rodzaj formy prawnej działalności wybrać?

W poprzednich moich artykułach pisałam o tych najbardziej typowych formach działalności gospodarczej; najbardziej popularnych, czyli jednoosobowej działalności prawnej i spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Częste pytanie klientów dotyczy tego, jaka forma działalności będzie dla danego rodzaju przedsięwzięcia najlepsza. Niestety w tym miejscu pojawia się typowa odpowiedź każdego prawnika, czyli to zależy. Zależy od tego, jakie przyszły przedsiębiorca ma plany. Gdzie zamierza prowadzić działalność, jaka skala tej działalności będzie. Znaczenie również ma, ile jest czasu na podjęcie działalności. Jednoosobową działalność gospodarczą można zarejestrować w ciągu jednego dnia. Przy niewielkiej skali przedsiębiorstwa jednoosobowa działalność gospodarcza może być wystarczająca. Dodatkowo będzie ona korzystna z uwagi na koszty jej prowadzenia. Obsługa księgowa takiej formy zazwyczaj jest tańsza niż obsługa pełnej księgowości spółki kapitałowej. Zarówno atutem jak i wadą w zależności od charakteru przedsięwzięcia jest skupienie własności w jednej osobie założyciela. Jednoosobowa działalność gospodarcza charakteryzuje się tym, iż już w swej nazwie używa danych identyfikacyjnych właściciela. Nazwa zawiera imię i nazwisko osoby, która ją założyła. Odpowiedzialność osoby prowadzącej firmę w tej formie jest pełna. Egzekwowanie zobowiązań publicznoprawnych i prywatnoprawnych następuje z całego majątku osoby fizycznej prowadzącej działalność w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. W przypadku tego rodzaju działalności, właściciel działa jako przedsiębiorca i jako osoba indywidualna. Majątek firmy jest jednocześnie własnym majątkiem właściciela, bowiem firma taka nie posiada odrębnej od właściciela osobowości prawnej. Właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej, z punktu widzenia podatkowego jest jednym podmiotem. Składa jedno zeznanie podatkowe z osiągniętych dochodów, tak z działalności gospodarczej, jak i z działalności wykonywanej osobiście oraz z umowy o pracę. Jeśli dana osoba nie zobowiązała się do powstrzymania się od podejmowania pewnych działań czy nawiązywania pewnego rodzaju współprac, nic nie stoi na przeszkodzie, by osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą świadczyła pracę czy też usługi poza działalnością gospodarczą. Problematyczne staje się prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej jeśli osiąga ona wielką skalę lub w przypadku śmierci właściciela. Aktualnie obowiązuje ustawa o zarządzie sukcesyjnym, która umożliwia spadkobiercom zarządzenie firmą w spadku, do momentu działu spadku. Istotne by właściciel jeszcze za życia taki zarząd ustanowił. Po śmierci ustanowienie zarządu jest możliwe w przypadku współdziałania następców prawnych zmarłego właściciela. Małżonek przedsiębiorcy lub osoba, która przyjęła spadek lub zapis windykacyjny obejmujący przedsiębiorstwo, mogą po śmierci przedsiębiorcy takiego zarządcę ustanowić. Do powołania zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy wymagana jest zgoda osób, którym przysługuje łącznie (wraz z osobą powołującą zarządcę sukcesyjnego) udział w przedsiębiorstwie w spadku większy niż 85/100. Odpowiedzialność całym swoim majątkiem, silny związek między firmą a osobą właściciela, może stanowić wadę dla wielu chcących rozpocząć przygodę z pracą na własnych rachunek. Wówczas rozwiązaniem dla wielu jest założenie spółki, w szczególności kapitałowej jeśli kwestia odpowiedzialności i zbywalności podmiotu jest istotna. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako spółka kapitałowa posiada odrębny byt prawny od jej wspólników. Ma znacznie większą swobodę co do nazwy. Ogranicza ją tylko zakaz konkurencji i prawa przysługujące innym podmiotom w zakresie ochrony dóbr osobistych osób fizycznych i prawnych czy własności intelektualnej. Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością można założyć dość szybko w formie elektronicznej podobnie jak działalność gospodarczą. Jednakże spółka wymaga wkładu finansowego, pokrycia kapitału, którego minimalna wartość wynosi 5000 zł. Spółka może tworzyć oddziały. Księgowość spółki jest pełna, po stronie zarządu i wspólników powstają obowiązki m.in. związane ze sporządzeniem i zatwierdzaniem corocznego sprawozdania finansowego. Za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiada spółka swoim majątkiem. W wyjątkowych sytuacjach może za zobowiązania odpowiadać również zarząd. Wspólnik, czyli właściciel, jeśli nie pełni roli w zarządzie, za zobowiązania spółki nie odpowiada. Wspólnik może w każdej chwili swoje udziały zbyć, zgodnie z treścią umowy spółki. Aktualnie, by założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, nie ma konieczności udania się do kancelarii notarialnej. Zarówno jednak przy rejestrowaniu działalności gospodarczej, zakładaniu spółki czy sprzedaży okazjonalnej, która nie osiąga prawnie przewidzianego poziomu po przekroczeniu, którego istnieje obowiązek rejestracji działalności, warto skorzystać z konsultacji prawnika, tak by proces powstawania firmy był krótki i bezproblemowy. Dodatkowo po analizie potrzeb i sytuacji oraz zakresu działalności, może się okazać, iż korzystniejszą, optymalną będzie inna forma prawna, jak spółka osobowa: jawna, partnerska, komandytowa bądź kapitałowa jak akcyjna, w której odpowiedzialność za zobowiązania jest jeszcze bardziej ograniczona. W przypadku wystąpienia zdarzeń wymagających konsultacji zapraszamy do skorzystania z pomocy prawnej. Kontakt za pośrednictwem redakcji nr tel. 539 202 931 lub  e-mail: [email protected]