Zakażenia Legionellą w Małopolsce

Wczoraj (27.08.2023 r.) w godzinach popołudniowych Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzesku otrzymała zgłoszenie telefoniczne od lekarza anestezjologa ze Szpitala Powiatowego SPZOZ w Brzesku dotyczące hospitalizacji na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii pacjentki, u której w badaniu laboratoryjnym potwierdzono zakażenie bakterią Legionella pneumophila. Pacjentka trafiła do brzeskiego szpitala z jednego z domów spokojnej starości.

W kontekście tych informacji wojewoda małopolski Łukasz Kmita zwołał na godziny wieczorne posiedzenie sztabu kryzysowego, na którym omawiane były podjęte działania. Ich podsumowanie przedstawił dziś na briefingu prasowym wojewoda Kmita wraz z zastępcą małopolskiego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego Maciejem Klimą. Obecni byli też państwowy powiatowy inspektor sanitarny w Brzesku Dorota Żak oraz państwowy powiatowy inspektor sanitarny w Krakowie Ewa Wiercińska.

Placówka, w której stwierdzono zakażenie, została objęta nadzorem sanitarno-epidemiologicznym. Zgodnie z zaleceniem wojewody Kmity został też wzmożony nadzór medyczny. Wprowadzono działania zapobiegawcze: dezynfekcję termicznej instalacji wewnętrznej oraz wyłączenie z użycia urządzeń wytwarzających aerozol (natryski). Pobrano także próbki wody do badań.

W godzinach wieczornych do szpitala została zabrana kolejna podopieczna placówki, natomiast badania laboratoryjne nie potwierdziły u niej zakażenia Legionellą (podobnie u dwóch innych osób, które wcześniej trafiły do szpitala z tego domu spokojnej starości). Jak przekazała nam placówka, wdrożono reżim sanitarny, do użytku wykorzystywana jest woda butelkowana, regularnie woda jest przegrzewana. Mieszkańcy są obserwowani, żaden nie wykazuje objawów chorobowych.

- Podopieczni, w przypadku pogorszenia stanu zdrowia, będą kierowany do szpitala. Jeśli będzie konieczność zastosowania złożonych procedur medycznych, będą kierowani do Szpitala Uniwersyteckiego, z którym jestem w kontakcie. Jak przekazał mi też dyrektor Szpitala Uniwersyteckiego, placówka dysonuje dużą liczbą testów potrzebny do weryfikacji zakażeń Legionellą. Zleciłem też badania gminnej sieci wodociągowej oraz wzmożenie nadzoru sanitarno-epidemiologicznego nad miejscami, w których przebywają osoby starsze, oraz nad podmiotami leczniczymi – mówi wojewoda Łukasz Kmita.

Zakażenia w Małopolsce

- Na tę chwilę nic nie wskazuje na to, aby we wskazanym domu spokojnej starości istniało ognisko zakażeń, ale ostateczną ocenę sytuacji przyniosą wyniki badań wody. Zaznaczam przy tym, że w tym roku w Małopolsce odnotowano we wcześniejszym okresie 5 zakażeń, zaś w roku 2022 takich zakażeń z wystąpieniem tzw. choroby legionistów było w Małopolsce również 5, zaś w całej Polsce 109 (nie licząc lżejszych przypadków z tzw. gorączką Pontiac) – tłumaczy wicedyrektor WSSE w Krakowie Maciej Klima.

Informacje o przypadkach wystąpienia Legionella pneumophila – sierpień 2023 r.

- w Krakowie:  

1. Pacjent zamieszkały w Krakowie. Zachorowanie zgłoszone do PSSE w Krakowie dnia 18.08.2023 r. Objawy chorobowe wystąpiły dnia 8.08.2023 r. Pacjent hospitalizowany w dniach 9.08.-24.08.2023 r. w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie. 14.08.2023 r. wykryto antygen Legionella pneumophila. Prawdopodobnym źródłem zakażenia był aerozol wodny z węża ogrodowego, przechowywanego w nasłonecznionym miejscu.

2. Pacjentka zam. w Krakowie. Zachorowanie zgłoszone do PSSE w Krakowie 24.08.2023 r. Objawy chorobowe wystąpiły 17.08.2023 r. Pacjentka hospitalizowana w dniach 22.08-nadal. w  Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie. 23.08.2023 r. wykryto antygen Legionella pneumophila. Prawdopodobnym źródłem zakażenia był aerozol wodny z klimatyzacji w samochodzie.

- w Nowym Sączu: 

1. Zgłoszenie z 22.08.2023 r. otrzymane z PSSE w Krakowie. 16.08.2023r.pacjentka trafiła do Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Adres zamieszkania Nowy Sączu, pomieszkuje u córki w Krakowie. 28.08.2023r uzyskano informację od opiekuna prawnego, że pacjentka opuściła szpital w stanie ogólnym dobrym. 

2. Zgłoszenie z 25.08.2023 r. mężczyzna  zam. Nowy Sącz. W dniu 24.08.2023r. przyjęty do Szpitala im. J. Dietla w Krynicy Zdroju z gorączką i osłabieniem. W wywiadzie podaje objawy od dnia 21.08.2023r. W Szpitalu Uzdrowiskowym w Krynicy-Zdroju przebywa od 18.08.2023 r. Nie wyjeżdżał poza teren powiatu nowosądeckiego. 28.08.2023r. pacjent wstanie dobrym, oddycha samodzielnie. 

- w Tarnowie: 

Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Tarnowie informuje o dodatnim wyniku Legionella pneumophila z 21.08.2023r. Pacjent hospitalizowany od 20.08.2023 w Szpitalu im. E. Szczeklika w Tarnowie. Objawy od 19.08.2023 r.  Chory w dniach od 12-19.08.2023 r. przebywał na wakacjach w Chorwacji  w wynajętym domku wraz z rodziną i znajomymi. Objawy wystąpiły  tylko u chorego.  

Utrzymujące się wysokie temperatury powietrza sprzyjają namnażaniu się pałeczek Legionella w wewnętrznych instalacjach wodnych. W związku z zakażeniami tą bakterią, Główny Inspektor Sanitarny polecił wszystkim jednostkom Państwowej Inspekcji Sanitarnej w kraju wzmocnienie nadzoru nad przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa zdrowotnego wody przez zarządzających wodociągami i instalacjami wodnymi. Dotyczy to także obiektów takich, jak szpitale czy domy pomocy społecznej.

Legioneloza to choroba układu oddechowego. Jest chorobą zakaźną, ale nie zaraźliwą. Wywołują ją bakterie Legionella, które występują w wodzie i rozmnażają się w temperaturze 20-50 stopni Celsjusza.

Legioneloza nie przenosi się z człowieka na człowieka. Stanowi zagrożenie dla ludzi jedynie, gdy dostanie się do dróg oddechowych. Do zakażenia może dochodzić poprzez wdychanie powietrza, w którym znajduje się aerozol skażonej bakteriami wody (mgła wodna powstała w wyniku rozprysku wody).

Legionella nie przenosi się drogą pokarmową, tzn. nie jest dla nas niebezpieczna, gdy trafi do układu pokarmowego wraz z wypitą wodą.

Większość przypadków legionelozy można wyleczyć za pomocą antybiotyków. Ciężki przebieg choroby najczęściej dotyczy osób starszych, z obniżoną odpornością i przewlekłymi chorobami płuc, a także palaczy.

• Regularnie czyść i dezynfekuj urządzenia natryskowe w domu (głowice prysznicowe, nawilżacze powietrza, wanny z hydromasażem), zgodnie z zaleceniami producenta.

• Po nieużywaniu kranu ponad 2 tygodnie, odkręć wodę na przynajmniej 2 minuty zanim zaczniesz z niej korzystać.

• Okresowo opróżniaj i przepłukuj urządzenia grzewcze, zgodnie z zaleceniami producenta, aby zredukować osiadające na dnie i ściankach zanieczyszczenia.

• Jeżeli możesz, zachowaj temperaturę wody w urządzeniach grzewczych na poziomie 60°C.

Główny Inspektorat Sanitarny we współpracy z Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego Państwowym Zakładem Higieny – Państwowym Instytutem Badawczym, z myślą o zarządzających wewnętrznymi systemami wodnymi i urządzeniami występującymi w budynkach, opracował zalecenia, które pomogą zmniejszyć zagrożenie, jakie mogą stanowić występujące w wodzie bakterie Legionella. W dokumencie wskazano zakres podstawowych działań technicznych dla różnego typu systemów/urządzeń lub ich elementów.

Źródło: Małopolski Urząd Wojeódzki