120-lecie OSP Podczerwone, jednej z najstarszych jednostek na Podhalu

22 września 2024 roku społeczność strażacka Podczerwonego obchodziła jubileusz 120-lecia postania Ochotniczej Straży Pożarnej w tej malowniczej miejscowości. Wydarzenie to zgromadziło liczne delegacje z gminy Czarny Dunajec i słowackiej Suchej Hory, władze strażackie i samorządowe.

Uroczystość rozpoczęła się od mszy świętej celebrowanej przez kapelana strażaków gminy Czarny Dunajec ks. Krzysztofa Kocota, kapelana małopolskich strażaków ks. Władysława Kuliga i proboszcza prafii w Podczerwonem ks. Marka Łabuzka.

Po mszy świętej nastąpił uroczysty apel, podczas którego prezes OSP Podczerwone druh Krzysztof Leja powitał wszystkich przybyłych gości i odczytał rys historyczny jednostki.

• Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego Jan Piczura

• Zastępca Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP bryg. Marcin Głogowski 

• Komendant Powiatowy PSP w Nowym Targu mł. bryg. Piotr Domalewski

• Wiceprezes Oddziału Wojewódzkiego Związku OSP RP w Krakowie, a zarazem Prezes Zarządu Powiatowego ZOSP RP dh Jan Kuczkowicz

• Burmistrza Miasta i Gminy Czarny DunajecMarcin Ratułowski

• Skarbnik Miasta i Gminy Czarny Dunajec Monika Styrczula

• Sekretarz Miasta i Gminy Czarny Dunajec Michał Jarończyk

• Przewodniczący Rady Miasta i Gminy Czarny Dunajec Czesław Wajda wraz z radnymi,

• Prezes Zarządu Gminnego ZOSP RP dh Jan Styrczula

• Komendant Gminny ZOSP RP dh Karol Krzysiak

• Rzecznik Prasowy Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej mł. kpt. Hubert Ciepły

• gen. dywizji rezerwy pil. Wojska Polskiego Jacek Pszczoła 

• st. bryg. w stanie spoczynku Mariusz Łaciak, były komendant powiatowy PSP w Nowym Targu i zastępca małopolskiego komendanta PSP 

• Prezes Banku Spółdzielczego w Czarnym Dunajcu Krystian Jarończyk

• Ksiądz kapelan Krzysztof Kocot

• Ksiądz kapelan Władysław Kulig

• Ksiądz proboszcz Marek Łabuzek 

• Ksiądz kanonik Jan Kubiś

• Kazimierz Dzielski 

• Radnego Miasta Zakopane Jan Gluc 

• Dyrektor Szkoły Podstawowej Monika Czapla

• Lekarz med. Alicja Szaflarska - Bulek 

• Lekarz med. Mirosław Bulek 

• Oddział Związku Podhalan Podczerwone - Koniówka 

• Sołtys Tomasz Jędrzejowski wraz z Radą Sołecką

• Związek Podhalan w Północnej Ameryce, Koło nr 83 Podczerwone

• Delegacje OSP z gminy Czarny Dunajec oraz słowackiej Suchej Hory

• Mieszkańcy Podczerwonego 

Jednym z symbolicznych momentów wydarzenia było poświęcenie obrazu św. Floriana, patrona strażaków, przez ks. kapelana Krzysztofa Kocota. Obraz ten, przekazany proboszczowi parafii Matki Bożej Bolesnej w Podczerwonem, będzie stanowił duchowe wsparcie dla strażaków, których misją jest ochrona życia i mienia.

Święty Florian jest patronem strażaków oraz ludzi pracujących z ogniem. Jest także opiekunem w sytuacjach zagrożenia pożarami i klęskami żywiołowymi.

Najważniejszym punktem uroczystości było wręczenie odznaczeń strażakom oraz osobom zasłużonym dla OSP Podczerwone. Te wyróżnienia i odznaczenia są dowodem na długotrwałą i pełną poświęcenia pracę na rzecz społeczności oraz ochrony przeciwpożarowej w Podczerwonem i okolicach.

Uchwałą Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej Jednostka OSP w Podczerwonem została wyróżniona Złotym Medalem dla Zbiorowości.

Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej Uchwałą Prezydium Zarządu Głównego w uznaniu szczególnych zasług dla rozwoju i umacniania Związku OSP RP odznaczył Medalem Honorowym im. Bolesława Chomicza dh Stanisława Leję. Niestety dh Stanisław odszedł na wieczną służbę w dniu 22 sierpnia br. Medal odebrał członek jego rodziny.

Uchwałą Prezydium Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej województwa małopolskiego srebrnym medalem "Za zasługi dla pożarnictwa'' zostali odznaczeni:

• dh Krzysztof Leja
• dh Jan Toczek
• druh Józef Hajnos

• dh Stanisław Masny
• dh Karol Karcz
• dh Adam Słodyczka

Uchwałą Prezydium Zarządu Oddziału Powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Nowym Targu medalem honorowym "Za Zasługi dla Pożarnictwa Ziemi Nowotarskiej'' odznaczeni zostali:

• dh Jan Ciężczak
• dh Jan Kowalczyk
• dh Józef Styrczula

Uchwałą Prezydium Zarządu Oddziału Powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej w Nowym Targu odznaką ”Strażak Wzorowy” zostali odznaczeni:

• dh Krzysztof Leja
• dh Marek Solarczyk
• dh Tomasz Leja
• dh Grzegorz Solarczyk
• dh Adam Słodyczka
• dh Daniel Ciężczak
• dh Józef Leja
• dh Krystian Żuchowski
• dh Tomasz Bielanski
• dh Damian Skorupa
• dh Tomasz Jędrzejowski
• dh Józef Fudala
• dh Andrzej Leja
• dh Adam Podczerwiński
• dh Tadeusz Łyszczarczyk
• dh Marcin Podczerwiński
• dh Andrzej Jarończyk

W uznaniu za działalność na rzecz Małopolski, Marszałek Województwa Małopolskiego przyznał Złoty Medal „Polonia Minor” Ochotniczej Straży Pożarnej w Podczerwonem. Medal wręczył wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego Jan Piczura.

Kapituła Orderu Świętego Floriana Cracovia w Krakowie w podziękowaniu za działalność na rzecz ochrony przeciwpożarowej oraz za szczególne zasługi i krzewienie kultu św. Floriana przyznała Złote i Srebrne Krzyże Zasługi Orderu Świętego Floriana.

Złoty Krzyż Zasługi Orderu Świętego Floriana otrzymał:

• bryg. Krzysztof Leja
• dh Józef Leja
• dh Jan Ciężczak

Srebrny Krzyż Zasługi Orderu Świętego Floriana otrzymał:

• dh Józef Styrczula
• dh Jan Leja

Zarząd Ochotniczej Straży Pożarnej w Podczerwonem za wkład w rozwój i działalność jednostki, odznaką „Krzyż Koronny” wyróżnił osoby:

• dh Jan Łyszczarczyk
• dh Marek Leja
• dh Stanisław Masny
• dh Jan Leja
• dh Józef Leja
• dh Józef Styrczula
• dh Jan Ciężczak
• dh Stanisław Hajnos
• dh Jan Toczek
• dh Stanisław Podczerwiński

Odznaką „Kopernikański Medal Renesansu” wyróżniona została:

• dh Danuta Skorupa

Honorową odznaką św. Floriana dla seniora, którą przyznał Zarząd Ochotniczej Straży Pożarnej wyróżnieni zostali:

• dh Józef Leja
• dh Jan Ciężczak
• dh Jan Kowalczyk
• dh Józef Styrczula
• dh Stanisław Hajnos
• dh Kazimierz Podczerwiński
• dh Jan Łyszczarczyk
• dh Leon Kęsek
• dh Jan Jarończyk

Za duży wkład pracy oraz osobiste zaangażowanie w rozwój jednostki OSP Podczerwone pamiątkę i podziękowania otrzymali:

• minister gen. bryg. Wiesław Leśniakiewicz
• zastępca komendanta głównego PSP nadbryg. Józef Galica
• burmistrz Marcin Ratułowski
• prezes Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP Małopolskiego dh Edward Siarka
• wojewoda Krzysztof Jan Klęczar
• małopolski komendant wojewódzki PSP bryg. Przemysław Przęczek
• komendant powiatowy PSP w Nowym Targu mł. bryg. Piotra Domalewskiego
• st. bryg. w stanie spoczynku Marek Bębenek
• ks. kapelan Krzysztof Kocot
• ks. proboszcz Marek Łabuzek
• st. bryg. w stanie spoczynku Mariusz Łaciak
• radny wojewódzki Jan Piczura
• prezes Oddziału Powiatowego ZOSP RP w Nowym Targu dh Jan Kuczkowicz
• skarbnik miasta i gminy Czarny Dunajec Monika Styrczula
• sekretarz miasta i gminy Czarny Dunajec Michał Jarończyk
• przewodniczący rady miasta i gminy Czarny Dunajec Czesław Wajda
• prezes gminny ZOSP RP dh Jan Styrczula
• komendant gminny ZOSP RP dh Karol Krzysiak
• prezes Banku Spółdzielczego w Czarnym Dunajcu Krystian Jarończyk
• prezes Wspólnoty Leśnej 8 Uprawnionych Wsi Józef Babicz - były wójt gminy Czarny Dunajec
• były wójt gminy Czarny Dunaje Kazimierz Dzielski
• lek. med. Alicja Szaflarska-Bulek
• lek. med. Mirosław Bulek
• asp. szt. Czesław Zahora
• Oddział Związku Podhalan Podczerowne - Koniówka 
• Oddział Związku Podhalan w Północnej Ameryce, Koło nr 83 Podczerwone

W 1904 roku wybuchł pożar w przysiółku Lejówka, który strawił niemal połowę zabudowań mieszkalnych i gospodarczych. Rozmiar tej tragedii stał się bodźcem do zorganizowania Ochotniczej Straży Pożarnej w Podczerwonem. 

Założycielami a zarazem pierwszymi członkami zarządu powołanej straży byli: Jarończyk Jan Jaroń, który objął funkcję prezesa oraz Podczerwiński Andrzej Dzikos, kowal z zawodu, który został naczelnikiem. 

Początki działalności straży skupiały się na zapobieganiu pożarom oraz wspólnej organizacji ich gaszenia, środki jakimi dysponowali były bardzo skromne, dlatego też kolejne duże  pożary, które wybuchły w 1905 i 1906 roku pochłonęły kilka zabudowań w środku wsi od Piętków do Hajnosów. W 1914 roku wybucha pierwsza wojna światowa. Prezesa Jarończyka Jana i Józefa powołują do austriackiego wojska. Obowiązki naczelnika pełni Solarczyk Jan, zarząd uzupełnia Podczerwiński Andrzej. Wtedy też zakupiono pierwszą sikawkę bez podwozia, sprawił ją Andrzej Podczerwiński Dzikos – naczelnik. Po zakończeniu wojny do sikawki zorganizowano zaprzęg dwu konny, którym powoził Leja Jasionek. Alarm ogłaszano za pomocą trąbki, remizę zaś stanowiła szopa w ogrodzie Hajnosa.

W roku 1928 naczelnikiem zostaje wybrany młody, 25-letni Andrzej Leja Kiecorz. Drużynę pożarniczą stanowi sześcio osobowy zespół, w skład którego wchodzą:

Klaczak Wiktor „Kowal”, Leja Stanisław „Jyndrosek”, Tatar Józef, Podczerwiński Jan „Zmaźlok” i Leja Franciszek „Śpyrtek”. Staraniem nowego naczelnika zostaje zakupiona druga sikawka, umieszczona tym razem już na wozie, braki stanowi zaś odpowiednia ilości węży. Prezesostwo sprawuje dalej Jarończyk Jan Jaroń. W roku 1934 roku Podczerwone nawiedza ogromna powódź. Drogą główną płynęła woda o wysokości jednego metra, zabierając budynki i mienie, zachodzi konieczność ewakuacji mieszkańców kamieńca. Do akcji ratowania włączają się strażacy wspomagani licznie przez mieszkańców wśród nich nauczyciel Różak pochodzący z Kościelisk. 

W roku 1935 jednostka powiększa swe szeregi o dalszych członków, są to: Szaflarski Jan, Podczerwiński Józef, Iwan Józef, Karcz Franciszek, Kojs Wincenty co stanowiło już 11 strażaków a w 1941 roku było ich 20. W okresie okupacji nasza miejscowość nie ucierpiała bezpośrednio od działań wojennych, niemniej jednak podczas przechodzenia frontu i wycofywnia się okupanta kule wystrzeliwane z działa ustawionego po stronie słowackiej w Suhej Horze mijały dachy naszych domów, spadając tuż za wsią na wysokim brzegu rzeki.

Po zakończeniu wojny rozpoczęto budowę remizy połączonej ze szkołą z wieżą. Straży przypadło jedno pomieszczenie garażowe i wieża. W 1948 roku udaje się naczelnikowi zakupić za kwotę 21000 złotych terenowy samochód marki Dodge pochodzący z dostaw UNRy i przystosować go do potrzeb straży. W 1957 roku umiera naczelnik Andrzej Leja Kiecorz, który stał na czele jednostki przez 30 lat, jego następcą zostaje Józef Leja Kiecorz. W tym samym czasie ustępuje ze stanowiska prezesa Jan Jarończyk Jaroń, który sprawował funkcję prezesa przez 54 lata. Nowym prezesem zostaje kierownik szkoły Jan Możdżeń. Na budynku remizy strażacy montują pierwszą elektryczną syrenę. W roku 1961 nowym prezesem zostaje Józef Hajnos, zaś w roku 1970 ówczesny sołtys, członek naszej straży Kowalczyk Stanisław organizuje wśród naszych rodaków w Chicago zbiórkę na zakup pierwszego sztandaru dla OSP, którego uroczyste przekazanie nastąpiło w dniu 30 maja 1970 roku. 

W sierpniu 1971 roku wyjeżdża poza granicę kraju naczelnik Józef Leja, na jego miejsce wybrano Józefa Rybiarczyka. W rok później na Lejówce, od której to pożaru zaczeła się historia naszej straży wybudowany zostaje pokaźnych rozmiarów zbiornik przeciwpożarowy o pojemności 50m3. Wysłużony samochód Dodge zostaje zastąpiony nowym pożarniczym samochodem marki Żuk. 

2 lutego 1976 roku nowym naczelnikiem straży zostaje Józef Leja Kiecorz. Jego staraniem zostaje nabyty samochód pożarniczy GBAM 2/8+8 Star 26. W 1986 roku wybudowano drugi zbiornik przeciwpożarowy o pojemności 58m3, tym razem w centrum miejscowości. 

W 1992  roku staraniem prezesa Józefa Hajnosa oraz naczelnika Józefa Leji Kiecorza uzyskano działkę oraz zezwolenie na budowę nowej remizy. Budowlę tą wzniesiono na zrębach murów budynku starej szkoły. Wykonano na nich płytę żelbetową i piętro oraz dobudowano piętrowe szkrzydło w tylnej części budynku wraz z klatką schodową i wieżą. Budowle wzniesiono oraz wykończono w niespełna trzy lata.

W 1993 roku zmarł prezes Hajnos Józef, w jego miejsce wybrano Kazimierza Jarończyka. W 1994 odbyło się poświęcenie nowego sztandaru OSP oraz poświęcenie i oddanie do użytku nowej remizy. W latach 90 staraniem naczelnika Józefa Leji Kiecorza pozyskano dwa ciężkie samochody pożarnicze GCBA 6/32 Jelcz 004. Następnie w roku 2003 pozyskano fabrycznie nowy lekki samochód specjalny marki Iveco wraz z wyposażeniem. W 2010 roku pozyskano średni samochód pożarniczy GBA 2/20 marki Mercedes a wysłużonego Jelcza przekazano do sąsiedniej OSP w Koniówce. W 2012r staraniami naczelnika Józefa Leji pozyskano nowy ciężki samochód gaśniczy GCBA 5/32 Scania P400, w 2015r dwie nowe motopompy Tohatsu M16/8. W 2016 roku do sąsiedniej jednostki OSP Koniówka przekazano nieodpłatnie motopompę Tohatsu M16/8.  

W 2016 roku po 40 latach i jednym dniu sprawowania funkcji naczelnika OSP Podczerwone Józef Leja Kiecorz rezygnuje ze stanowiska a na jego miejsce zostaje wybrany Krzysztof Leja Kiecorz. W roku 2020 zostaje sprzedany lekki samochód specjalny Iveco do OSP Dział. W 2022 roku jednostka kupuje nowy lekki samochód terenowy Mitsubishi L – 200. W 2021 roku prezes Kazimierz Jarończyk ustępuje ze stanowiska, funkcję prezesa obejmuje Krzysztof Leja a naczelnikiem zostaje Marek Solarczyk.

Dzisiejszy skład prezydium zarządu OSP Podczerwone przedstawia się następująco: prezes – Krzysztof Leja, wiceprezes/naczelnik – Marek Solarczyk, zastępca naczelnika – Tomasz Leja, sekretarz – Grzegorz Hajnos, skarbnik – Jan Ciężczak, kronikarz – Stanisław Podczerwiński, gospodarz – Grzegorz Solarczyk. Komisja Rewizyjna: przewodniczący – Tomasz Jędrzejowski, sekretarz – Stanisław Masny, członek komisji – Jan Leja. 

Jednostka liczy 65 strażaków, Młodzieżowa  Drużyna Pożarnicza – 10 członków.

fot. Marian Gromala - TV Waks i Szczepan Jarończyk