Czy chemia jest przedmiotem obowiązkowym w szkołach ponadpodstawowych?

Absolwenci szkół podstawowych, wybierając profil klasy licealnej, mają często nadzieję, że nigdy więcej nie spotkają się z nielubianymi wcześniej przedmiotami. Humaniści nie chcą uczyć się chemii, która wydaje się im niezrozumiała i zupełnie niezwiązana z ich zainteresowaniami. Czy istnieje możliwość rezygnacji z nauki chemii w szkole średniej? Jak przekonać do niej osoby bez zacięcia przyrodniczego?

Wielu uczniów wybierających klasy o profilach niezwiązanych z przedmiotami przyrodniczymi może być zaskoczonych wymiarem chemii w podstawie programowej. Okazuje się, że chemia jest przedmiotem obowiązkowym zarówno w liceach, jak i technikach. Uczeń ma jednak możliwość określenia, czy będzie to jego rozszerzenie maturalne, czy poprzestanie na zakresie podstawowym. Nawet w tym drugim przypadku, chemia będzie pojawiać się regularnie w planie lekcji aż do trzeciej klasy liceum. 

W technikach z kolei rozłożenie wymaganej ilości godzin chemii na poszczególne klasy zależeć będzie od decyzji dyrektora. Podstawę programową z chemii uczniowie mogą tam realizować w ciągu dwóch, trzech albo nawet czterech lat nauki. Niezależnie od wybranego zakresu i rodzaju szkoły, obowiązują zagadnienia z chemii ogólnej i nieorganicznej oraz chemii organicznej.

Wielu uczniów ze szkoły podstawowej, w której chemia pojawia się w siódmych klasach, wynosi przekonanie, że jest to przedmiot wyjątkowo skomplikowany i całkowicie oderwany od rzeczywistości. Może mieć to związek ze zbyt dużym nagromadzeniem materiału teoretycznego przy jednoczesnym bardzo skromnym udziale doświadczeń i eksperymentów. Uczniowie, którzy na własne oczy zobaczą przebieg reakcji chemicznych, zbudują modele atomów i związków chemicznych lub przygotują sprzęt laboratoryjny, z większym zaangażowaniem podchodzą do nauki treści teoretycznych i obliczeń zadaniowych. Wiele zależy więc od nauczyciela, sposobu przekazywania wiedzy i umiejętności motywowania uczniów.

Ogromne znaczenie dla powodzenia nauczania chemii w szkołach ponadpodstawowych ma wybór odpowiedniego podręcznika. Uczniowie zwykle lubią propozycję Nowej Ery ”To jest chemia 1”. Podręcznik do chemii ogólnej i nieorganicznej, wykorzystywany przez pierwsze trzy semestry nauki, zawiera omówienie zagadnień dotyczących procesów chemicznych i systematyki związków. Wykład teoretyczny uzupełniony został o przystępny komentarz do rozwiązywania zadań obliczeniowych, a także szczegółowe opisy doświadczeń, zadania powtórzeniowe i infografiki. Jego kontynuację stanowi ”To jest chemia 2”. 

Uzupełnieniem książki są ”Karty pracy ucznia” oraz zbiór zadań i arkusze egzaminacyjne dla tych uczniów, którzy zastanawiają się nad zdawaniem chemii na maturze. Przy odpowiednim nastawieniu i z przystępnym podręcznikiem nawet humaniści mogą polubić chemię. 

wp