Mistrz i Uczeń z Raby Wyżnej - Krystian Luberda i Małgorzata Szarlej

Krystian Luberda, rzeźbiarz z gminy Raba Wyżna oraz Małgorzata Szarlej – poetka, twórczyni ludowa i regionalistka – wspólnie uczestniczą w trzeciej edycji Programu Stypendialnego „Mistrz-Uczeń”, organizowanego przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi ze środków Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W ramach projektu przez kilka miesięcy intensywnie pracowali nad stworzeniem pięciu rzeźbionych kłód bartnych, przywracając do życia tradycje bartnicze, które niegdyś stanowiły ważną część wiejskiego dziedzictwa.

Pod okiem Krystiana Luberdy Małgorzata Szarlej zgłębiała tajniki rzeźbiarstwa, rozwijając swoje umiejętności artystyczne. Proces rozpoczął się od starannego wyboru odpowiedniego drewna, które miało spełniać wymogi trwałości i jakości wymagane w bartnictwie. Wybrane pnie drzew zostały przetransportowane i odpowiednio przygotowane do dalszej wielomiesięcznej pracy. Każda kłoda wymagała drążenia wnętrza zgodnie z tradycyjnymi technikami bartniczymi, a także ozdobienia zewnętrznej powierzchni rzeźbami.

Powstałe kłody bartne stały się unikalnymi dziełami sztuki, na których widnieją motywy świętych, pszczół i niedźwiedzia – symboli ściśle związanych z kulturą i tradycją bartniczą. Efekty ich pracy były już prezentowane na licznych wydarzeniach kulturalnych, takich jak XXXII Orawskie Lato oraz Koncertowy Przewrót Pałacowy „Spadkobiercy wolności” w Rabie Wyżnej. Pokazy, które obejmowały prezentacje barci oraz opowieści o dawnych zwyczajach bartniczych, przyciągnęły licznych widzów i wzbudziły ogromne zainteresowanie.

Projekt nie zakończy się jedynie na twórczości artystycznej. W przyszłości powstałe kłody bartne zostaną zasiedlone rojami pszczelimi, a demonstracyjne gospodarstwo pasieczne stanie się miejscem edukacji i przekazywania wiedzy o tradycyjnym bartnictwie i pszczelarstwie. To wyjątkowe przedsięwzięcie nie tylko przywraca dawne rzemiosło, ale także tworzy pomost między historią a współczesnością, umożliwiając zachowanie tych cennych tradycji dla przyszłych pokoleń.