Poszukiwanie największej głębokości Dunajca – podsumowanie zeszłorocznych badań

W 2024 roku zespół naukowców z Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (dr Witold Jucha, dr Rafał Kroczak, dr Arkadiusz Świder) oraz Politechniki Krakowskiej (dr Anna Szafarczyk), pod kierunkiem prof. Romana Soji, podjął się szczegółowych badań nad geometrią przełomu Dunajca w Pieninach.

W projekcie wzięli udział także pracownicy Pienińskiego Parku Narodowego (Michał Lempa, Ewelina Zając), Pieninského Národného Parku (Vladimíra Kĺčová Kunštárová, Stanislav Rak, Ľubomír Tuželák) oraz Marek Szafarczyk.

Badania, realizowane z wykorzystaniem echosondy i odbiornika GNSS, pozwoliły na precyzyjne określenie głębokości rzeki w badanym rejonie. Pomiar głębokości osiągał dokładność do 10 cm, a współrzędne punktów mierzonych określano z dokładnością do kilku centymetrów.

Wrześniowe badania głębokości na trasie flisackiej

We wrześniu 2024 roku naukowcy dokonali szczegółowych pomiarów przestrzennych głębokości Dunajca na odcinku od przystani flisackiej w Sromowcach Niżnych do przystani w Szczawnicy. W tym czasie przepływ rzeki wynosił 22 m³/s, a poziom wody osiągał wysokość 473,17 m n.p.m. na łacie wodowskazowej w Sromowcach Wyżnych.

Na linii nurtu spływu głębokość Dunajca zmieniała się od 0,2 m do 4,5 m, z wartością średnią wynoszącą 1,2 m. To zróżnicowanie głębokości odzwierciedla wyjątkową charakterystykę geomorfologiczną przełomu Dunajca w Pieninach.

Listopadowe badania w rejonie Skoku Janosika

Listopad 2024 roku przyniósł kolejną odsłonę badań, tym razem skoncentrowanych na jednym z najbardziej znanych miejsc w przełomie Dunajca – Skoku Janosika, zwanym także Zbójnickim Skokiem. Dzięki asekuracji ratowników Grupy Podhalańskiej GOPR (Maciej Gębala, Jerzy Zachwieja, Adrian Jandura, Michał Korus, Michał Wolski), możliwe było przeprowadzenie szczegółowych pomiarów batymetrycznych.

Przy przepływie wynoszącym 9–10 m³/s oraz poziomie wody 472,97 m n.p.m., wykonano kilka profili poprzecznych w rejonie Skoku Janosika. Wyniki potwierdziły, że to właśnie w tym miejscu znajduje się największa głębokość Dunajca, wynosząca 4,5 m.

Podsumowanie i dalsze plany

Badania nad geometrią przełomu Dunajca w Pieninach będą kontynuowane, a ich wyniki zostaną opublikowane w monografii „Pieniny – Przyroda i Człowiek”. Wysiłek naukowców oraz współpraca z pracownikami Pienińskiego Parku Narodowego, Pieninského Národného Parku oraz ratownikami Grupy Podhalańskiej GOPR pozwoliły na uzyskanie cennych danych, które rzucają nowe światło na unikatową geomorfologię tego regionu.

Fot. Pieniński Park Narodowy