„Tkactwo – zanikające rzemiosło” - wystawa i kiermasz prac w Zespole Placówek Szkolno-Wychowawczo Opiekuńczych w Nowym Targu

Tkactwo należy do najstarszych rzemiosł świata. Było najczęściej zajęciem sezonowym, uprawnianym głównie przez kobiety, a umiejętności przekazywano z pokolenia na pokolenie.

Prawie w każdym domu znajdowało się krosno, na którym wytwarzano tkaniny, wykorzystywane później do szycia ubrań i materiałów dekoracyjnych. Wśród surowców dominował len, konopie i wełna, a od połowy XIX wieku także bawełna. Korzystano z naturalnych barwników roślinnych oraz innych naturalnych składników.

Tkactwo w Polsce sięga czasów Słowian nadbużańskich i nadwiślańskich. Płótno lniane było wówczas bardzo cennym towarem o znaczącej roli w gospodarce ziem państwa polskiego, które oprócz wartości użytkowych służyło jako środek płatniczy – miernik zasobności i dostatku. Do upowszechnienia i masowości tkactwa przyczynił się wynaleziony w Europie ok. XIV w. kołowrotek do przędzenia. Urządzenie to wraz z ręcznym warsztatem tkackim trafiło szybko do wiejskich chat i tam zadomowiło się do czasu, gdy w XVIII w. zautomatyzowano krosna i powstał potężny przemysł włókienniczy, który systematycznie zaczął wypierać tkactwo z domów.

Obecnie tkactwo to zanikające rzemiosło. Ze względu na ogromne bogactwo, różnorodność oraz duże wartości estetyczne może warto jednak ocalić od zapomnienia tę dziedzinę sztuki ludowej.

W Zespole Placówek Szkolno - Wychowawczo Opiekuńczych w Nowym Targu pierwszą pracownię tkacką uruchomiono w dawnych magazynach Milicji Obywatelskiej w roku 1985, pod kierunkiem Teresy Rusnak – kierownika warsztatów. Nauczyciele tego kierunku współpracowali ze Spółdzielnią "Cepelia" zaopatrując pracownię tkacką w niezbędne surowce. W pracowniach tkackich wykonywano prace na zamówienie różnych instytucji oraz osób indywidualnych. Tkaniny wykonane przez uczniów zdobywały główne nagrody na szczeblu miasta, powiatu, województwa i kraju. Absolwenci działu tkackiego znaleźli zatrudnienie w warsztatach terapii zajęciowej i w chałupnictwie.

Prezentowana ekspozycja zawiera wyroby gotowe i projekty tkanin wykonane przez adeptów sztuki rękodzielniczej. Jest efektem wyobraźni artystycznej i opanowania fachowych technik warsztatowych.

Źródło: Zespół Placówek Szkolno - Wychowawczo Opiekuńczych w Nowym Targu