Czym są instalacje ciepłownicze?

Żadne gospodarstwo domowe, budynek użyteczności publicznej czy firma nie może normalnie funkcjonować bez ogrzewania. Oczywiście nie każdy budynek ma takie samo zapotrzebowanie na ciepło i nie każdy może korzystać z tego samego źródła ogrzewania, dlatego projekt każdej tego typu instalacji wymaga indywidualnego podejścia.

Instalacje ciepłownicze to zbiór połączonych ze sobą układów, które odpowiadają za dystrybuowanie ciepła od źródła ciepła do sieci, instalacji lub urządzeń służących do odbioru ciepła. W skład instalacji ciepłowniczych wchodzą m.in. zewnętrzna sieć ciepłownicza, rurociągi do przesyłu ciepła, węzły cieplne (czyli instalacje, które łączą zewnętrzną sieć ciepłowniczą z budynkiem) oraz instalacje centralnego ogrzewania. Źródłem energii cieplnej mogą być paliwa tradycyjne (np. węgiel, gaz), energia jądrowa lub odnawialne źródła energii (np. wiatr, słońce), zaś nośnikiem ciepła może być woda lub para wodna o odpowiednim ciśnieniu.

Końcowym elementem instalacji ciepłowniczych jest centralne ogrzewanie. Jest to instalacja, która pobiera ciepło z jednego źródła, a następnie przesyła je do poszczególnych pomieszczeń w budynku. Ciepło może pochodzić z węzła ciepłowniczego połączonego z ciepłownią komunalną lub ze źródła indywidualnego. Zadaniem instalacji centralnego ogrzewania jest przesłanie ciepła do urządzeń końcowych, takich jak:

• grzejniki ścienne

• grzejniki podłogowe

• przewody ogrzewania płaszczyznowego (podłogowego, ściennego, sufitowego)

• klimakonwektory.

Jeżeli pomiędzy źródłem ciepła a najbliższym odbiornikiem nie ma odpowiedniej różnicy w wysokości, wówczas konieczne jest wymuszenie przepływu wody za pomocą pomp obiegowych. Dodatkowym elementem centralnego ogrzewania jest naczynie wzbiorcze, które pozwala obniżyć ciśnienie w przypadku zbyt dużej ilości wody w instalacji.

Ciepło systemowe to sposób ogrzewania, w którym budynek korzysta z ciepła wyprodukowanego przez sieć ciepłowniczą (ciepłownię lub elektrociepłownię). Ciepła woda lub para płynie rurociągami do węzła cieplnego w budynku, a następnie do instalacji wewnętrznej aż do odbiorników (np. kaloryferów). Takie rozwiązanie ma wiele zalet - użytkownicy nie muszą obsługiwać kotła ani pamiętać o okresowych przeglądach instalacji. Z ciepła systemowego korzystają m.in. bloki oraz obiekty użyteczności publicznej.

Centralne ogrzewanie budynku może również bazować na własnym źródle ogrzewania. Dzięki temu właściciel danego obiektu ma wpływ na koszty ogrzewania i może wybrać technologię, która najbardziej odpowiada jego potrzebom. Indywidualnym źródłem ciepła może być na przykład:

• kocioł na paliwo stałe (węgiel, pellet, drewno)

• kocioł gazowy

• kocioł elektryczny

• kocioł olejowy

• pompa ciepła

• układ kogeneracyjny

• klimatyzacja.

Projekt instalacji ciepłowniczej powinien uwzględniać zapotrzebowanie na ciepło indywidualnie dla danego budynku. Szczytowa moc instalacji musi umożliwić osiągnięcie odpowiedniego komfortu cieplnego w pomieszczeniu. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie temperatura powinna wynosić:

• 16°C w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi w odzieży wierzchniej (np. szatnie, toalety publiczne, hale produkcyjne, sale widowiskowe)

• 20°C w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie bez okrycia zewnętrznego (np. mieszkania, sale posiedzeń, pomieszczenia biurowe)

• 24°C w pomieszczeniach, w których zdejmuje się ubrania (np. łazienki, gabinety lekarskie, pływalnie, żłobki, sale operacyjne).

Projekt instalacji powinien uwzględniać zdolność budynku do magazynowania ciepła, np. izolację ścian oraz współczynnik przenikania ciepła okien i drzwi. Dlatego w przypadku remontowanych budynków (które zwykle mają niższe zapotrzebowanie energetyczne niż wcześniej) właściciele często decydują się również na przerobienie instalacji lub całkowitą zmianę systemu ogrzewania.