Koniec z wyłudzaniem pożyczki na dowód? Nowe przepisy

Jak wynika z danych Związku Banków Polskich, w pierwszym kwartale 2025 roku statystycznie co 35 minut dochodziło do próby wyłudzenia kredytu. To aż 41 razy dziennie! Czy nowe przepisy, nad którymi aktualnie pracuje rząd skutecznie umożliwią wyłudzanie pożyczek na dowód? Sprawdźmy?

Instytucje finansowe nie udostępniają konkretnych danych dotyczących liczby udanych wyłudzeń pożyczek na dowód. Jak wynika z raportów i statystyk, samych prób jest jednak zdecydowanie więcej, niż może się wydawać. Dane z raportu infoDOK opracowanego przez Związek Banków Polskich wskazują, że od stycznia do marca 2025 roku odnotowano ponad 3,7 tys. prób wyłudzeń kredytów na skradzione personalia. Oszuści próbowali ukraść w sumie aż 97,2 mln zł, czyli o 17 proc. więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku (82,9 mln zł). Statystycznie do próby wyłudzenia kredytu dochodziło średnio co 35 minut!

Od 1 czerwca 2024 roku w Polsce obowiązuje przepis nakładający na banki oraz inne instytucje finansowe obowiązek weryfikacji, czy numer PESEL klienta nie jest zastrzeżony w Rejestrze Zastrzeżeń Numerów PESEL (RZNP). Głównym celem wprowadzenia takiego prawa jest zwiększenie bezpieczeństwa obywateli i ochronę przed nadużyciami związanymi z kradzieżą tożsamości. Czy samo zastrzeżenie numeru PESEL skutecznie chroni przed wyłudzeniem? Zastrzeżenie numeru PESEL skutecznie chroni przed wyłudzeniem pożyczki czy kredytu. Nie chroni jednak przed innymi metodami działania oszustów takimi jak:

• wyłudzenie danych przez phishing, np. przez fałszywe e-maile, SMS-y;

• fałszywe telefony od osób podających się za przedstawicieli instytucji finansowych (tzw. spoofing);

• logowanie się na konta za pomocą przejętych haseł;

• zawieranie umów z innymi osobami prywatnymi.

Ważne: aby zabezpieczyć swoje dane osobowe, koniecznie pamiętaj o tym, by po cofnięciu zastrzeżenia PESEL (np. na potrzeby założenia nowego konta w banku), ponownie zastrzec dokument. Najwygodniej będzie, jeśli podczas cofnięcia zastrzeżenia automatycznie ustawisz ponowne zastrzeżenie dokumentu na określoną godzinę.

Założenie konta czy zaciągnięcie pożyczki w banku wiąże się z koniecznością potwierdzenia tożsamości wnioskującego. Taka procedura pozwala zminimalizować ryzyko oszustw finansowych i zawarcia umowy na skradzione lub wyłudzone personalia. Potwierdzenie tożsamości w bankach zazwyczaj odbywa się:

• w placówce banku, w której pracownik weryfikuje dokument tożsamości klienta;

• online — poprzez przelew weryfikacyjny, wideoweryfikację (selfie), Profil Zaufany, mojeID lub aplikację mObywatel.

Obowiązek weryfikacji tożsamości klienta spoczywa nie tylko na bankach, ale także na pozabankowych instytucjach finansowych udzielających pożyczek na dowód. W jaki sposób firmy pożyczkowe potwierdzają tożsamość?

• Najpopularniejszą i najczęściej stosowaną metodą weryfikacji tożsamości w firmach pożyczkowych jest przelew weryfikacyjny na symboliczną kwotę (zazwyczaj 1 zł lub 1 grosz). Kiedy pieniądze trafiają na konto firmy pożyczkowej, pożyczkodawca może sprawdzić, czy dane we wniosku zgadzają się z danymi właściciela rachunku.

• Niektóre instytucje pozabankowe udostępniają także specjalne aplikacje, które w bezpieczny sposób łączą się z kontem bankowym wnioskującego i przekazują pożyczkodawcy niezbędne dane.

Ważne: pożyczka na dowód w instytucji pozabankowej, podobnie jak kredyt w banku, podlega obowiązkowi weryfikacji zastrzeżenia numeru PESEL. Jeśli chcesz wnioskować o chwilówkę, przed złożeniem wniosku musisz cofnąć zastrzeżenie.

W maju 2025 roku rząd przyjął projekt ustawy dotyczący weryfikacji autentyczności dowodów osobistych przez instytucje finansowe. Obejmą one m.in. banki i pozabankowe instytucje finansowe.

Aby ukrócić proceder wyłudzenia kredytów, które często odbywają się przy użyciu fałszywych dokumentów z prawdziwymi danymi, ale zmienionym zdjęciem instytucje finansowe będą stosować dodatkową weryfikację. Będzie ona polegać na porównaniu zdjęcia przedstawionego przez klienta z fotografią przechowywaną w Rejestrze Dowodów Osobistych. Dostęp do zdjęć w rejestrze będzie możliwy wyłącznie za zgodą ministra cyfryzacji, a weryfikujące instytucje finansowe nie będą mogły przechowywać fotografii. Projekt ustawy przewiduje, że dostęp do fotografii mogą mieć:

1. dostawcy usług telekomunikacyjnych,

2. dostawcy usług płatniczych,

3. banki,

4. SKOKi,

5. kwalifikowani dostawcy usług zaufania,

6. kredytodawcy,

7. podmioty wydające środki identyfikacji elektronicznej.

Natomiast na ostateczny kształt ustawy musimy jeszcze poczekać.

W tym momencie dokładna data wejścia w życie nowych przepisów nie jest jeszcze znana.

1. https://zbp.pl/getmedia/71726e8d-0405-43db-9f7a-4945d3b9d449/infodok-2025-01-03-wydanie-61-sklad-250318
 

Artykuł powstał we współpracy z marką Vivigo